Göbeklitepe ören yeri, Türkiye’nin en mistik şehirlerinden biri olan ve “Peygamberler Şehri” olarak tanınan Şanlıurfa’nın 15 km kuzeydoğusundaki Örencik köyü yakınlarında bulunmaktadır.
Dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından biri. 21. yüzyılın en önemli arkeolojik keşfinin Göbeklitepe olduğunu iddia etmek için önemli gerekçeler var. Göbeklitepe, çanak çömleksiz Neolitik Çağ’dan M.Ö.10.000 yılına kadar uzanan bir ibadet merkezidir, yani 12.000 yaşında. Diğer bir deyişle, piramitlerden yaklaşık 8 bin, Stonehenge’den ise 7 bin yıl daha yaşlı. Dahası, insanın yerleşik hayata geçişinden bile daha eskidir. Bu nedenle, yaygın görüşün aksine, ilk şehirlerin kurulmasından önce dini inançların varlığını kanıtlamaktadır.
Tarih boyunca kültür devrimi ile ilgili düşüncelerimiz, tarım devriminin başlangıcında avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçtiğimiz, dini öğretilerin gelişmesine ve ibadet tapınaklarının inşasına giden yolu açtığımız inancına dayanmıştır. . Küçük yerleşim yerleri, büyük medeniyetlere yol açan şehirler oldu. Yerleşik hayata geçişle ilgili çığır açan bilgiler Göbeklitepe kazılarında toplandı. Mimari zamanının çok ilerisindeydi.
Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün yardımıyla, alışılmadık bir anormallik olan Göbeklitepe, mimari bulgulardaki kalıbı kırdığını kanıtlıyor ve şimdi daha fazla araştırma, kültür devriminin tarım devrimi başlamadan önce başladığını gösteriyor. 12.000 yıl öncesine dayanan Göbeklitepe’deki bulgular, bir ibadethanenin toplanma yeri veya barınaktan önce kurulduğunu ve tarım devriminin aslında yepyeni bir keşif olduğunu gösteriyor. Tarihsel varsayımların çözülmesinde bir kilometre taşı olan Göbeklitepe kazılarındaki bulgular, medeniyetin tarımdan önce dinden filizlendiğini gösteriyor. Bu çığır açan keşif, tarihsel zaman haritamızla ilgili birçok varsayımı değiştiriyor.
Göbeklitepe’deki araştırmacıların bulguları, bu kadar erken yaşlarda bile dini bir sınıfın var olduğunu, toplumun sosyal sınıflara bölünmesinin yaygın olarak kabul edilen tarihlerden çok önce gerçekleştiğini ve belki de bölgede ilk tarımsal faaliyetin gerçekleştirilmiş olabileceğini gösteriyor. Site aynı zamanda ilk ataerkil (ataerkil) düşüncesi, ilk terrazzo döşemesi ve Neolitik Çağ’ın ilk heykelleri ve kabartmaları ile de dikkat çekicidir. Göbeklitepe, insanlık tarihine katkılarından ötürü 2018 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alındı.
